Wat is duurzaam ondernemen? Duurzaam ondernemen ook wel bekend als maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is niets anders dan dat ondernemingen in hun bedrijfsvoering rekening houden met het milieu en sociaal-ethische normen. Ondernemingen maken immers deel uit van onze maatschappij en moeten als zodanig verantwoordelijkheid aanvaarden en nemen. In dit context betreft het een continue verbeteringsproces waarbij ondernemingen vrijwillig op systematische wijze economische, milieu- en sociale overwegingen op een geïntegreerde manier in de gehele bedrijfsvoering opnemen. Hierbij dient men de zogenaamde drie “P’s”: “people, profit, planet”, niet uit het oog te verliezen. Bovendien gaan deze ondernemingen hierover in dialoog met hun werknemers, hun aandeelhouders, hun leveranciers, hun klanten en consumenten, de buren, de overheid en andere belanghebbenden, ook wel de ‘stakeholders’ genoemd.
De federale overheid heeft in het kader het “referentiekader MVO” geïntroduceerd inhoudende een gemeenschappelijk kader aan overheden, ondernemingen en stakeholders. Dit referentiekader geeft een algemene definitie van MVO en geeft bijkomend de algemene kenmerken ervan weer. Uit voornoemd referentiekader is het “federaal actieplan MVO” voortgevloeid omvattende concrete plannen om MVO in België te stimuleren, te faciliteren en de kwaliteit ervan te bevorderen. De overheid heeft tal van subsidiemaatregelen gecreëerd om het bedrijfsleven te ondersteunen ter verwezenlijking van een duurzame transformatie van het Economisch stelsel.
Allereerst kan elke ondernemer in aanmerking komen voor een subsidie vallen onder de noemer ‘investeringsaftrek’. Dit is een fiscaal voordeel waarbij een bepaald percentage van de aanschaffings- of beleggingswaarde van de investeringen wordt afgetrokken van de belastbare winst. De ondernemingen die bepaalde investeringen plegen ten aanzien van energiebesparingen en het milieu kunnen in aanmerking komen voor verhoogde aftrekken.
Hiertoe worden de volgende activiteiten gerekend:
- Milieuvriendelijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling van nieuwe producten en toekomstgerichte technologieën die geen negatief effect op het leefmilieu hebben of die het negatieve effect op het leefmilieu beogen te minimaliseren.
- Investeringen met betrekking tot productie en recyclage van herbruikbare verpakkingen geven recht op een aftrek van 3%.
- Investeringsaftrek van 13.5% specifiek voor horeca-inrichtingen die investeren in een rookafzuigsysteem of een verluchtingssysteem in een rookkamer.
- Bepaalde kosten gedaan of gedragen voor de inrichting van gemeenschappelijk vervoer en/of voor de aanmoediging van woon-werkverplaatsingen met de fiets zijn voor 120% fiscaal aftrekbaar sinds 1 januari 2009.
Naast de voornoemde subsidies zijn er van overheidswege nog tal van andere subsidies waarvoor ondernemingen in aanmerking kunnen komen in het kader van duurzaam ondernemen. Niet alleen de federale overheid maar ook provincies en zelfs de Europese Unie stelt dergelijke subsidies beschikbaar.
Vanuit de zijde van de Vlaamse overheid zijn er diverse subsidies beschikbaar voor ondernemingen die duurzaam ondernemen. Zo kunnen ondernemingen een beroep doen op de (strategische) ecologiepremie om hun productieproces milieuvriendelijk en energiezuinig te organiseren, waarbij het Agentschap Ondernemen een deel van de extra investeringskosten voor haar rekening neemt. Het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds geeft financiele steun aan land- en tuinbouwers die investeren in een aangepaste bedrijfsstructuur. Kosten die elektriciteitsleveranciers betalen voor de aankoop van emissierechten (directe emissiekosten) en doorrekenen in de prijs naar de afnemers (indirecte emissiekosten) wordt eveneens gecompenseerd.
Gelet op de Kmo’s kunnen zij voor het bedrijfsmatig sorteren van verpakkingsafval met het oog op recyclage terecht bij VAL-I-PAC voor een financiële vergoeding. Voor de ontwikkeling en het gebruiken van nieuwe milieu- en energietechnologieen kan men terecht bij het onderzoekscentrum VITO voor een goedkope (gesubsidieerde) manier om milieu- of energietechnologieën te evalueren. Zelfs bedrijfsvoertuigen die voorzien zijn van een half-open roetfilter op een oudere dieselwagen of diesel bestelwagen kan men een subsidie tot € 600 bekomen. Zelfs de provincies Antwerpen en Vlaanderen kennen een subsidie toe aan ondernemingen die samenwerkingsverbanden aangaan in het kader van ‘duurzame bedrijventerreinen’. Het zogeheten pendelfonds subsidieert projecten die het aantal autoverplaatsingen op het vlak van woon-werkverkeer helpen verminderen. Ondernemingen kunnen bij de openbare Vlaamse afvalstoffenmaatschappij terecht betreffende ‘cofinanciering’ in het kader van sanering van ernstige historische verontreiniging.
Ten aanzien van grensoverschrijdende projecten biedt het Marco Polo II uitkomst. Het betreft hier met name het bevorderen van transporten via korte zeevaart, binnenvaart en binnenvaart, waardoor het aantal verkeersopstoppingen kan worden verminderd. Tenslotte wil de Europese Unie met haar LIFE+ -programma bijdragen tot de uitvoering, actualisering en ontwikkeling van het communautaire milieubeleid en de milieuwetgeving met het oog op duurzame ontwikkeling in de Europese Gemeenschap.